System Administration : Virtual Network Computing, as known as VNC

Bu makalenin farklı dillerde bulunduğu adresler: English Castellano Deutsch Francais Nederlands Russian Turkce

Georges Tarbouriech tarafından

Yazar hakkında:

Georges uzun zamandır bir Unix kullanıcısı. (ticari ve bedava). VNC hayatını değiştirdi :-).

İçerik:

Giriş
Tanıtım
Eğlenceli yanı(up!)
Ciddi yanı
Güvenlik
Hepsi bu kadar
Bu makale hakkında yorum ve eleştiriler

Sanal Ağ İşlemesi (Virtual Network Computing) kısaca VNC olarak da bilinir.

Çeviri : Yeşim Tanrısever

Özet:

VNC ağ yöneticisinin bir hayaliydi ve sonunda gerçek oldu.
Uzaktan gösterim sistemi denebilir ama daha başka işlevleri de mevcut.
http://www.uk.research.att.com sitesinden yazılımı bedava olarak alma imkanınız var. VNC GPL altında dağıtılmakta ve birçok platform için sürümleri mevcuttur.
VNC'nin özelliklerini keşfedelim.

Giriş

1999 yılı başlarında AT&T Olivetti Araştırma Laboratuvarında VNC üzerine çalışmaya başladı. AT&T görsel yöresinde anlatıldığı gibi ATM ağ bilgisayarlarında geliştirildi ve bu sisteme "Virtual Network Computing" ( Sanal Ağ İşlemesi ) adı verildi.
VNC'yi kullanabimek için TCP/IP ağ bağlantınızın, bir vncserver ve vncserver yazılımının çalıştığı makinaya bağlantı kurabilmek için vncviewer'a ihtiyacınız var.
X tabanlı VNCServer, X'te yapıldığı gibi istemci-sunucu yapısını kullanmaktadır. Sisteminizde iki sunucunun çalışıyor olması gerekmekte: bir X sunucusu ve VNC sunucusu. Bu sayede X sunucusunun ve VNC sunucusunun görüntüleme numarasının saklanması sağlanmaktadır. VNC sunucusuna bağlanabilmek için makinanın ismini ve görüntüleme numarasını belirtmeniz gereklidir. Komut "vncviewer makina_ismi:2" şeklinde olmalıdır.Bu komutu daha açık bir şekilde anlatacak olursak: X sunucusunun görüntü numarası 2'dir ve VNC sunucusu da görüntüleme numarasını 2 olarak alacaktır. İstemci tarafındaysa, görüntüleme numarasını belirterek sunucuya bağlanırsınız. Eğer bir kullanıcı 1 numaralı görüntü sunucusunda çalışıyorsa, siz 2 görüntü numarasını alacaksınız fakat diğer kullanıcı sizin bu makinada çalıştığınıza dair herhangi bir not almayacaktır.
VNC mümkün olan ilk görüntüleme numarasını alıp bu numarayı da belirtir fakat diğer görüntüleme numaralarıyla ilgili herhangi bir bilgi verilmez. Eğer vncserver size görüntüleme numarasını 2 olarak verirse; 3, 4.. görüntüleme numaralarından bağlanıp görüntüleyiciyi çalıştırabilirsiniz.
Windows makinalarda daha farklı olacaktır örneğin yeni bir masa üstü oluşturamayacaksınız. Mevcut olan masa üstü uzaktan oluşturulacaktır.
Eğer deminki çalışan kullanıcı örneğini ele alacak olursak, onun çaliştiğı makinaya bağlandığınız zaman kullanıcı sizin yaptığınız her islemden haberdar olacaktır.
Tabiyki öntanımlı görüntüleme numarası 0 olacaktır. Eğer iki NT makinaya bağlanacaksanız numarayı belirlemeniza gerek yoktur.
VNC birçok OS için mevcuttur, fakat bazen sadece istemci bazında mevcuttur ki buna görüntüleyici diyelim. BeOs'u ele alalım, bu sistem için VNC sunucusu bulunmamaktadır. Birçok Unix, MacOS, AmigaOS, ... VNC kullanabilir.
Mümkün platformları http://www.uk.research.att.com/vnc/platforms.html adresinden öğrenebilirsiniz.VNC'yi kaynak kodlu yada derlenmiş bir şekilde platforma göre elde edebilirsiniz.Programların boyuları küçük olmakla beraber yüklenmesi de basittir.
Şimdi vnc nasıl çalışıyor ona bakalım.

Tanıtım

Sunucu tarafı

VNC'nin şu anki sürümü 3.3.3. Platforma göre bu numaralar değişmekte. X kullanılan makinalarda vncserver denilen bir sunucu ve Xvnc programlarına ihtiyaç vardır. vncserver perl dinlinde yazılmış bir programdır ve isteğinize göre burda değişiklik yapmanız mümkündür. Bu program Xvnc'yi çalıştırmaktadır fakat Xvnc'yi direk olarak çalıştırmanız pek önerilmemektedir.
Kendi erişim yolunuzda olduğu sürece programı istediğiniz yere yerleştirebilirsiniz.
xstartup (.vnc dizininde bulunuyor) programında belirteceğiniz herhangi bir pencere denetleyicisini kullanabilirsiniz . vncserver ilk kullanımda sizden bir şifre isteyecektir. Şifre bu sunucuya bağlanmak için daha sonra gerekli olacaktır.
Herhangi bir X sunucu gibi vncserver birçok seçenek sunmaktadır.Xvnc --help komutunu vererek kullanabileceğiniz seçenekleri ve alacağı parametreleri görmeniz mümkün. Bunlar vncserver'dan Xvnc'ye geçerler.
VNC sunucusunun çalıştırılması bu kadar!
Microsoft makinalarda bu işlem biraz daha farklıdır. NT4.0 vncserver'ın bir servis olarak kullanılmasına izin verir. Windows 95 ya da 98 makinalardaysa menüden ya da görüntüsel gösterge (icon)'yi tıklamanız gereklidir.
X tabanlı sunuculardaki gibi birçok ayar tanımlanabilir. Gelen menüyü incelemeniz bunun için yeterli olacaktır.

İstemci tarafı (görüntüleyici)

İstemci vncviewer denen tek bir komuttur.
VNC sunucusuna bağlanmak için vncviewer'ın görüntüleme numarasıyla çalıştırılması yeterlidir. Örneğin eğer linx isimli bir sunucuya 2 görüntü numarasıyla bağlanmak istiyorsanız "vncviewer linux:2" yazmanız yeterlidir. Daha sonra sunucu şifresi sorulacaktır ve böylece linux makinasının masa üstüne sanki o makinada çalışıyormuş gibi ulaşacaksınız. Eğer root olarak sisteme girdiyseniz, bu makinayı yönetebilirsiniz. Fakat yaptıklarınıza dikkat edin!
Bu tüm görüntüleyiciler için her platformda mevcuttur. Sadece tek kelime:mükemmel!

Eğlenceli yanı(up!)

Yerel (hız nedeniyle) ağda, VNC size alışılmamış şeyler yapmanızı sağlar.
Herşey mümkün gözükür: Herhangi bir Os'da herhangi bir program çalıştırabilirsiniz.
Örneğin eğer vncserver programını Windows NT'de kullanıyor ve BeOs'ta bir görüntüleyici çalıştırıyorsanız, NT makinasında bulunan herhangi bir yazılımı kullanmanız mümkün olacaktır.
Diyelim ki sizde lisanslı bir Photoshop programı var ve Photoshop programınızı BeOS'tan Nt makinada olduğu gibi çalıştırabilirsiniz. Bu demektir ki BeOS dmasa üstünüzde NT masa üstünü temsil eden bir pencere açılacaktır: yani NT makinada çalışıyorsunuz.

BeOS da photoshop!

Ya da Windows'ta Gimp?

Tekrardan, bu işlem VNC görüntüleyici olan tüm makinalarda yapılabilir.
Başka bir örnek: eğer bir makinada İnternet bağlantısı olmadan çalışıyorsanız, interneyt bağlantısı olan bir vnc sunucusuna bağlanabilirsiniz ve bağlandığınız makinanın tarayıcısıyla internette sörf yapmanız mümkündür. Aynı zamanda maillerinize de ulaşma imkanınız var.

vncviewer'ın internet bağlantısı yok, bununla beraber...

Ayrıca, bir vnc sunucusuna bağlanabilirsiniz ve buradan ağda bulunan herhangi bir makinaya ulaşmanız da mümkündür ve bağlı bulunduğunuz makineden neden başka bir vncviewer çalıştırmayasınız ki!
eğer vnc sunucusunu bir unix makinadan çalıştırıyorsanız, vnc görüntüleyicisini çalıştıran makinalar aynı anda makinanıza farklı görüntüleme numaralarıyla bağlanabilir. Bu özellik Windows makinalarda blunmaz çünkü sadece bir adet görüntüleme numarasına sahiptirler.

Ciddi yanı

Daha önce söylediklerinizin ciddi olmadığı anlamına gelmez!
Mesela tüm sistem yöneticisi Windows NT yönetiminden mennun kalabilir: kimin sunucuya bağlandığını bilemezsiniz ve tabiyki kim ne yapıyor...
teknik takımını satın almadığınız sürece, bu sayede beliril bir makinada çalışan islemleri (islemleri sonlandırma yetkisi olmadan) görmeniz mümkün. Yorum yok!
Vnc, bu mükemmel gerçek etrafında çalışmaktadır.
Bir örnek verelim.
Birçok windows uygulaması geliştiriyor ve uyguluyorsunuz. Her yeni sürüm sunucu ve istemcilerde güncelleme gerektirecektir. Makinalar sizin ofisinizden az yada çok uzaklar.
Bir yada daha fazla istemcide bu program çalişiyorsa güncelleme yapmanız mümkün olmaz.
Vnc sayesinde her istemcide uygulamayı durdurabilirsiniz ve istediğiniz gibi yükleme, güncelleme yapmanız ofisinizden ayrılmadan mümkün hale gelir. Tabiyki bu işi kimse yokken yapmanız daha iyi olacaktir fakat birçok kullanıcı kullandığı programı işi bittikten sonra kapamayı unutur, böylece uygulamanın çalıştırılıp çalıştırılmadığını konrol etmeniz gerekir.
iş istasyonlarında VNC bir servis olarak yüklenir yüklenmez, vnc sunucusunu NT sunucusundan uzaktan başlatabilirsiniz ve bunlara bağlanabilir, yapmanız gerekenleri yapabilirsiniz yani çalışan uygulamaları durdurabilir, güncelleme isşeminizi yapabilirsiniz. (Çalıştığınız dışında, vnc sunucusuna bağlanmış başka bir NT sunucudan bile.) ve güncellemelerinizin çalişıp çalışmadığını kontrol edebilirsiniz. Sonra uzak makinadaki vnc sunucusunu kapatıp bu işlemi daha sonra başka bir işitasyonuna tekrarlayabilirsiniz.
Önemli bir not: VNC NT iş istasyonunu Ctrl-Alt-Del ile kilitlemenize imkan sağlar. (Daha önceki sürümlerde bu mümkün değildi).Ayni işlemi Unix iş istasyonlarında da yapmak mümkündür, vcn görüntüleyicisi Nt üzernden çalışan vcn sunucusuna bağlanarak bu işlem gerçekleştirilebilir.
Tüm ağı bu şekilde, uzak komutlarını (remote commands) eğer mevcutlarsa vnc sunucularında çalıştırabilirsiniz. Burada "uzak" herhangi bir yerde anlamındadır. Yani eğer gerekirse evinizden bile bir makinaya ulaşabilirsiniz.

Güvenlik

Tüm iletişim programları aynı zamanda bir güvenlik açığı olarak görülür.
Sizin yapabileceğiniz bu riski olabidiğince aza indirmek. Güvenlik önemli bir olgudur. Eğer birisi size ağ sisteminn %100 güvenli olduğunu söylerse,ona asla inanmayın! Bilgisayar korsanları insanların düşündüğünden çok daha yeteneklidirler: bu da başka bir olgu.
Güvenli bir VNC için öncelikle güvenli bir ağınızın olması gerekli. Güvenlik duvarı,SSL, SSH.. güvenlik için kullanılmalı.
Başka bir güvenlik yolu da bağlantı yapacak olan IP numaralarını sınırlandırmaktır.
Başka birçok yöntem vardır ama bunların hepsini burada göstermeyeceğiz.Fakat http://www.uk.research.att.com/vnc/extras.html adresinden bilgi edinebilirsiniz.

Hepsi bu kadar

Eğer VNC'yi bilmiyorsanız,test etmeye değer. Umarız bu makale VNC ile ilgilenmenizi sağlamiştır. Bu alandaki en iyi yazılım olduğu mutlaktır.
Bedava olması ve fazla yer kaplamaması da diğer bir yanı. VNC güvenilebilirdir ve duyduğum tek sorun son Windows sürümnden geldi:eğer uzak (remote) NT iş istasyonundan bir kullanıcı CapsLock tuşu kapalıyken Ctrl-Alt-DEl komutunun çalışmadığı görülmüş. Tek bulabildiğim bu! Brn VNC'yi Solaris Sparc, Irix, Linux, BeOS, AmigaOS ve NT üzerinde kullanıyorum. En son geliştirilmiş olan AmigaOS sürümüdür.
Burada okuduklarınız VNC'nin yapabildiklernin sadece bir bölümüdür. VNC bazı Linux dağıtımlarıyla da beraber gelmeye başladı. Eğer ev yada büronuzda ufak bir ağınız varsa, VNC'yi deneyin.

Makale hakkında yorum ve eleştiriler

Burada bulunan her makalenin kendine ait bir sayfası bulunmakta, bu sayfada okuyucuların yorum ve eleştirileri bulunmakta.Dilerseiz siz de bu makale hakkında görüslerinizi iletebilirsiniz:

yorum sayfası

Bu sanal yörenin bakımı LinuxFocus Editor grubu tarafından yapılamtadır
© Georges Tarbouriech
LinuxFocus.org 2000
Click here to report a fault or send a comment to Linuxfocus

2000-06-19, generated by lfparser version 1.5