![[Guido Socher]](../../common/images/Guido-S.gif)
door Guido Socher (homepage)
Over de auteur:
Guido heeft er een hekel aan als computers onvoorspelbaar
zijn, of onverklaarbare dingen doen - dit is
een van de redenen dat hij Linux gebruikt. Onder Linux kunnen
er ook vreemde dingen gebeuren, maar met enige volharding kun
je meestal wel de oorzaak achterhalen.
Vertaald naar het Nederlands door:
Guus Snijders <ghs(at)linuxfocus.org>
Inhoud:
|
Test: voor-geïnstalleerde Linux notebooks van LinuxCertified
Kort:
Linuxcertified.com verkoopt notebooks met Linux
voor-geïnstalleerd. Voor dit artikel testten we twee van
hun modellen.
We zullen geen CPU benchmarks of andere betekenisloze testen
draaien. In plaats daarvan kijken we naar de features van
ieder notebook en controleren we hoe goed de integratie van
Linux op die machines is gebeurd.
_________________ _________________ _________________
|
Introductie
De dagen dat je alleen notebooks met Windows kon kopen zijn
reeds lang voorbij. Als je goed rondkijkt, zul je veel, vaak
wat kleinere, bedrijven zien die nu laptops zonder
besturingssysteem of met Linux voor-geïnstalleerd
aanbieden.
Een probleem met notebooks is dat je niet zo eenvoudig
onderdelen kunt uitwisselen. Om ruimte te besparen zijn de
meeste componenten geïntegreerd in de chips op het moederbord. Daar
klanten geen keus uit verschillende componenten hebben, zul
je meestal geen beschrijving krijgen van de componenten die
er in zitten. Het is daardoor lastiger om te weten of
geluidskaarten, grafische controllers, power management,
ethernet chip en modem echt volledig ondersteund worden door
Linux, of dat iets niet zal werken zoals verwacht.
Een bedrijf dat de integratie voor je doet, om er zeker van
te zijn dat alle hardware onderdelen volledig ondersteund
worden is daardoor een waardevolle service.
Linuxcertified is een bedrijf in de USA en deze keer testen
we hun notebooks om te zien hoe goed ze werken met Linux.
De kandidaten
We kochten twee laptops van Linuxcertified.com. Eén van hun
eigen merk, genaamd "LC2410" en een IBM Thinkpad 600e. Toen
ik Linuxcertified belde, was mijn eerste vraag "worden alle
hardware onderdelen volledig ondersteund en werken ze onder
Linux?". Het antwoord was "ja" en ik bestelde.
De LC2410
 |
 |
Dit model heeft een groot scherm en is daardoor iets groter.
Met 3.3 Kg is hij vrij zwaar, maar het is nog steeds een goed
bruikbare laptop. Vooral de DVD/CD drive is erg goed, deze is
tegelijkertijd ook een CD schrijver. Er is geen floppy drive en er is geen
RS232 seriële poort. Linuxcertified.com levert kopieën
van de Linux installatie CDs. Dat is: alleen de eerste 3 CDs van
Redhat. De CDs met documentatie en broncode zijn achterwege gelaten.
Details van onze machine:
CPU: Intel Pentium 4 - 2.66 GHz
RAM: 512MB standard DDR Ram
Beeld: 15" XGA TFT LCD
Chipset: Intel 845, zie http://www.intel.com/design/chipsets/845/
Video/Graphics: 82845G/GL, Geïntegreerd in chipset, XFree86 i810 driver.
Hardware-versnelde 3d graphics worden ondersteund door XFree86
op deze chipset.
CD Drive: DVD/CD lezer en CD writer (IDE interface)
Netwerk: 10/100Mbit National Semiconductor DP83815 chip
Modem: Intel 82801 (aanvullende kernel modules worden geleverd door
Linuxcertified, driver is van http://www.smlink.com/ )
Geluid: onderdeel van de chipset, werkt met de i810_audio driver.
USB: 4 poorten, USB 2.0 ehci controller, er is ook een slot voor
SD, MS and MMC kaarten (geen compact flash).
PCMCIA: een enkele PCMCIA poort
Firewire: VIA IEEE 1394 OHCI
Andere i/o poorten: parallelle poort, PS2 poort, S-Video uitgang,
15pin DB connector voor externe monitor
OS: Redhat 9.0. Aanvullende drivers (vooral voor de modem) zijn
geïnstalleerd en ook gekopieerd naar /root/lc2000/
Harde Schijf: 40Gb IDE
Extras: gratis laptop tas
De LC2410 heeft geen rs232 seriële poort en ook is er geen floppy
drive. Je kunt wel een usb floppy gebruiken en de BIOS kan hier ook van
booten.
De laptop heeft een AMI bios zoals bekend van desktop machines.
Deze biedt voldoende configuratie-mogelijkheden wat zeldzaam is
bij laptops. Rechts zie je de LC2410 open. Je ziet de DDR Ram
module, de harde schijf, de CPU met koelblok en de accu.
Een grote verassing was het power management. De BIOS heeft een
ACPI power management interface welke niet wordt ondersteund
door de Redhat 9.0 distributie. Deze zal echter in de toekomst
wel ondersteund worden (zie http://acpi.sourceforge.net/ ). Tijdens
dit schrijven was de ACPI ondersteuning in Linux echter nog niet
compleet. Het effect is dat je geen informatie krijgt over hoever
de accu is opgeladen en de laptop schakelt zichzelf niet uit als je afsluit.
De slaapstand (suspend) werkt hier onafhankelijk van. De LC2410
gaat in slaapstand als je Fn+F1 drukt, hij wordt weer 'wakker' als
je op eenmaal op de power knop drukt.
De laptop wordt nogal warm als je deze enkele uren gebruikt. Dit
treedt echter niet op in het gebied met de CPU maar onder en voor het
toetsenbord. Het lijkt van de DVD-lezer/CD-writer, chipset en harde
schijf te komen. De temperatuursensor in de harde schijf rapporteert
60' Celsius (140'F) na enkele uren op kamertemperatuur (22'C, 71'F)
te zijn gebruikt. Ik kan niet zeggen of er nog
neveneffecten zijn. Tot nog toe werkt de LC2410 zonder problemen. Je
kunt in ieder geval de schijf een beetje af laten koelen als je
"hdparm -S 12 /dev/hda" opneemt in /etc/rc.d/rc.local.
Dit zal de schijf parkeren als hij langer dan 1 minuut niet gebruikt
wordt.
Verder werkt alles behalve power management goed met de
voor-geïnstalleerde RedHat 9.0. De laptop is met een
2.66GHz en 512Mb ram een erg snelle computer.
(Opmerking: De kaartlezer en de Firewire zijn niet getest
omdat we geen externe apparaten/kaarten hadden om ze te testen).
De IBM Thinkpad 600e
De Thinkpad 600e is een tweedehands machine ("refurbished" oftwel
gereviseerd). IBM
is in 1999 gestopt met de productie hiervan. De machine was
echter in goede staat. Het beeldscherm is 13" breed. De Thinkpad
is een leuke en handige machine. Hij is veel kleiner dan de
LC2410. Erg goed is ook dat IBM zelf een Thinkpad 600e webpagina
heeft (zie de links aan het eind). Daar bovenop kun je veel
websites met informatie over Linux op laptops vinden
(www.linux-thinkpad.org,
linux
thinkpad webring).
De machine is natuurlijk wat trager, maar alles wordt
ondersteund en werkt onder Linux. Een 400Mhz CPU is snel
genoeg voor bijna alle toepassingen van een notebook. Je kunt
een lichte window manager gebruiken zoals ICEWM om geheugen
te besparen. Op deze manier kun je het gebruik van swap ruimte
tegengaan en nog steeds zware applicaties als Mozilla gebruiken.
De reactietijd van een computer die desktop applicaties uitvoert
is niet zo zeer afhankelijk van de CPU snelheid maar van de
hoeveelheid swap die wordt gebruikt.
Details van onze machine:
Model: TP 600E 2645-4CU
CPU: Intel Pentium II/400 MHz
RAM: 288MB
Beeldscherm: 13.3" Active Color
Chipset: Intel 440BX
Video/Graphics: NeoMagic 256, XFree86 neomagic driver.
hardware-versnelde 3d graphics zijn niet mogelijk op deze kaart.
CD Drive: CD lezer (IDE)
Netwerk: 3com pcmcia kaart, 3c574
Modem: WinModem, wordt ondersteund door de mwave driver.
Sound: Cirrus Logic. De standaard soundblaster driver werkt
eigenlijk OK (De CS4232 driver werkt ook).
Je kunt de volgende regels opnemen in /etc/modules.conf:
options opl3 io=0x388
options sb io=0x220 irq=7 dma=1
USB: 1 usb poort
Overige i/o poorten: parallelle poort, PS2 poort, 15pin DB connector
voor externe monitor, rs232
OS: Redhat 8
Diskdrive: 10Gb IDE
Een externe floppy drive is inbegrepen.
De Thinkpad heeft een infrarood interface die niet is getest.
De bios op de Thinkpad stelt niet veel voor. Je kunt er vrijwel
niets instellen. In plaats daarvan levert IBM een utility genaamd
PS2, welke je kunt gebruiken om allerhande dingen in te stellen
(Beeld blank tijd, IRQs, ...). Het is mogelijk om deze utility op
een DOS bootdiskette te plaatsen (zie uttcpdos aan het eind van dit
artikel). Doorgevoerde veranderingen met PS2 zijn permanent.
Je kunt ze eenmalig instellen en ze vervolgens gewoon gebruiken.
Er is echter ook een utility voor Linux met vergelijkbare
functionaliteit: tpctl.sourceforge.net
De tpctl utility en de benodigde kernel modules zijn niet
bijgeleverd met de laptop van Linuxcertified. Een probleem met
deze Thinkpad 600e is dat de architectuur een beetje oud is en
het delen van IRQs werkte niet goed met alle interne apparaten
zoals modem, geluidskaart, seriële lijnen, usb controller,
enz. Het duurde even om alles tegelijkertijd aan de gang te
krijgen. Er was een IRQ conflict tussen de modem en de Ethernet
kaart toen de machine arriveerde.
Conclusie
Ik had verwacht dat Linuxcertified de hardware beter zou hebben
geïntegreerd met Linux. De specificaties op hun website
melden niet dat de power management functies niet werken met de producten
van hun huismerk. Het was daardoor nogal een verassing. De
hardware is echter van goede kwaliteit en het kan zijn dat de
standaard Linux kernel voldoende ondersteuning biedt voor de ACPI
Bios van de LC2140 tegen de tijd dat je dit artikel leest.
Linuxcertified was meestal erg behulpzaam in e-mail conversaties.
Ik zou zeker aanraden om Linux laptops aan te schaffen bij
bedrijven als Linuxcertified. Ik had de mogelijkheid om de laptop
te retourneren en het geld terug te krijgen na het ontdekken van
het probleem met het power management, iets wat niet mogelijk was
geweest als je koopt zonder voor-geïnstalleerde Linux.
Links
Talkback voor dit artikel
Elk artikel heeft zijn eigen talkback pagina. Daar kan je commentaar geven of commentaar van anderen lezen:
<--, Terug naar de titelpagina van dit nummer
2004-03-20, generated by lfparser version 2.43
![[LinuxFocus-icon]](../../common/images/logolftop_319x45.gif){kind=small}
